Co może być przedmiotem umowy o przeniesienie praw autorskich?
Zanim omówię najważniejsze elementy, które należy uwzględnić w umowie, odpowiem na
pytanie o to co może być przedmiotem umowy o przeniesienie praw autorskich.
CO MOŻE BYĆ PRZEDMIOTEM UMOWY O PRZENIESIENIE PRAW AUTORSKICH?
Zanim omówię najważniejsze elementy, które należy uwzględnić w umowie, odpowiem na
pytanie o to co może być przedmiotem umowy o przeniesienie praw autorskich.
Dziełem/Utworem mogą być:
- logo/ logotypy firmy;
- grafiki do social media;
- brand;
- artykuły na blog;
- autorskie scenariusze
zajęć;
- materiały do książki;
- materiały szkoleniowe;
- wzory do wykorzystania
np. na tkaninach;
- zdjęcia;
Jeśli więc zlecasz komuś stworzenie ww. materiałów i chcesz mieć prawo do ich dalszego wyłącznego wykorzystywania, zadbaj o uzyskanie majątkowych praw autorskich do tych materiałów.
Co powinna zawierać umowa o przeniesienie praw autorskich? O co należy zadbać?
- Oznaczenie stron umowy
Określ jednoznacznie z kim zawierasz umowę. Pamiętaj o wskazaniu danych identyfikacyjnych swoich oraz podmiotu, z którym współpracujesz.
Jeśli umowa jest zawierana np. ze Spółką, sprawdź kto podpisuje umowę. Zweryfikuj w tym zakresie KRS lub poprosić o udostępnienie dokumentu, z którego wynika pełnomocnictwo do zawarcia umowy.
- Szczegółowe określenie utworu, do którego przenoszone są praw autorskie
Obowiązkowe postanowienie obejmuje wskazanie, że strony umawiają się na przeniesienie praw autorskich oraz dookreślenie, w jakim zakresie to przeniesienie nastąpi. W związku z tym, należy w miarę dokładnie opisać utwór, do którego autorskie prawa majątkowe mogą być zbyte. Może to być utwór już istniejący, ale również ten, który dopiero powstanie w przyszłości. Dodatkowo, należy zadbać o przeniesienie praw autorskich do nośnika, na którym utwór został zapisany.
- Dokładne określenie pól eksploatacji.
Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych nie wskazuje dokładnego pojęcia pola eksploatacji utworu. W art. 17 istnieje zapis który mówi o tym, że Autorowi przysługuje pełne prawo do korzystania z utworu. W związku z tym, może tym prawem dowolnie rozporządzać i korzystać z utworu na wszystkich jego polach eksploatacji. Pole eksploatacji to sposób korzystania z utworu.
Przykładowe pola eksploatacji utworu na podstawie art. 50 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych to pola :
1) w zakresie utrwalania i zwielokrotniania utworu – wytwarzanie określoną techniką egzemplarzy utworu, w tym techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
2) w zakresie obrotu oryginałem albo egzemplarzami , na których utwór utrwalono – wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy;
3) w zakresie rozpowszechniania utworu w sposób inny niż określony w pkt. 2 – publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie utworu, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym.
Gdy będziesz przygotowywał umowę o przeniesienie autorskich praw majątkowych pamiętaj o wskazaniu wprost na pola eksploatacji utworu, ponieważ umowa obejmuje tylko te, które są w niej wskazane.
W umowie możesz przenieść wszystkie przysługujące twórcy prawa autorskie majątkowe, bądź ograniczyć się tylko do niektórych pól eksploatacji. Przykładem może być tu wydanie książki tylko w formie ebooka bez formy papierowej.
- Wynagrodzenie
Artykuł 45 o prawie autorskim i prawach pokrewnych wskazuje, że jeśli umowa nie wskazuje inaczej, twórcy należy się odrębne wynagrodzenie za korzystanie z utworu na każdym odrębnym polem eksploatacji.
Jak widzisz artykuł nie wskazuje wprost o nieodpłatności umowy, jednak jeżeli stronom zależy na tym, żeby przeniesienie praw autorskich było nieodpłatne, trzeba to wskazać w umowie.
Jeśli chcesz nieodpłatnie przenieść prawa autorskie, pamiętaj, żeby zweryfikować to ze swoją księgową lub doradcą podatkowym. Nieodpłatne przeniesienie praw autorskich może rodzić bowiem skutki podatkowe i wiązać się z koniecznością zapłaty przez Ciebie podatków z tytułu np. nieodpłatnych świadczeń.
Jeśli będziesz chciał objąć jednym wspólnym wynagrodzeniem przeniesienie autorskich praw majątkowych na wielu polach eksploatacji to też musi zostać to wyraźnie zaznaczone w umowie. W przeciwnym razie bez tego zastrzeżenia kwotę wskazaną w umowie będzie trzeba interpretować jako kwotę, która dotyczy tylko wynagrodzenia za jedno wskazane pole eksploatacji.
- Czas i miejsce korzystania z praw autorskich
Przeniesienie praw autorskich może być nieograniczony czasowo i terytorialnie – i taka jest najczęstsza praktyka.
Należy jednak pamiętać, że dopuszczalne jest odmienne uregulowanie poprzez wskazanie, że umowa jest zawierana na określony czas. Dodatkowo, możemy także ograniczyć obszar, w którym Nabywca może korzystać z Utworu.
UWAGA: W sytuacji gdy Utwór ma być wykorzystywany w sposób ograniczony terytorialnie, korzystanie z Utworu w sieci internet będzie utrudnione.
- Moment przejścia praw.
W umowie możesz swobodnie oznaczyć chwilę, w której dochodzi do przeniesienia autorskich praw majątkowych. .
Jeśli w umowie nie określisz momentu przejścia praw autorskich na nabywcę domniemywa się, że prawa autorskie przechodzą w momencie „przejęcia” utworu (a nie w chwili zapłaty wynagrodzenia).
- Prawa zależne
Jeśli Nabywca ma mieć możliwość swobodnego korzystania z utworu, w tym np. wprowadzania do niego zmian (np. nakładanie filtrów na zdjęcia), łączenie utworu z innymi utworami (np. stworzenie z artykułów e-booka, tworzenie kolażu zdjęć) – musi to wprost wynikać z umowy.
Samo przeniesienie praw autorskich nie skutkuje przeniesieniem tego prawa.
· Oznaczanie Autora Utworu
Czy wiesz, że jeśli nie uregulujesz tego inaczej w umowie, Twórca utworu powinien być każdorazowo pod nim oznaczany?
Jeśli więc ustalacie, że nie ma obowiązku oznaczania autorstwa utworu, wskażcie to wprost w umowie.
· Oświadczenie o przysługiwaniu praw.
Warto wpisać do umowy odpowiednią klauzulę, iż zbywcy przysługują prawa autorskie majątkowe do utworu i w jakim zakresie. Twórca nie można przenieść na osobę trzecią więcej praw, niż sam posiada.
Powyżej przedstawiłam Ci niektóre z elementów, jakie powinny znaleźć się umowie o przeniesieniu autorskich praw majątkowych. Mam nadzieję, że te wskazówki przydadzą Ci się w
konstruowaniu Twojej umowy i dzięki nimi stanie się to prostsze.